گردشگري از شانس‌هاي جامعه ما براي پيشرفت و توسعه است. راه توسعه اشتغال از گردشگري مي‌گذرد و امروزه خيلي از كشورها از اين ظرفيت براي رونق اقتصادي و اشتعال جامعه خود به نحو مطلوب استفاده كرده و می‌کنند. ايران براي ايجاد اشتغال و رونق اقتصادي، با توجه به ظرفيت‌هايي كه در صنعت گردشگري دارد، مشكل […]

گردشگري از شانس‌هاي جامعه ما براي پيشرفت و توسعه است. راه توسعه اشتغال از گردشگري مي‌گذرد و امروزه خيلي از كشورها از اين ظرفيت براي رونق اقتصادي و اشتعال جامعه خود به نحو مطلوب استفاده كرده و می‌کنند.

ايران براي ايجاد اشتغال و رونق اقتصادي، با توجه به ظرفيت‌هايي كه در صنعت گردشگري دارد، مشكل كمتري در رفع معضلات جامعه خواهد داشت و فقط تدوين برنامه‌هاي جامع و عملي و شناسايي ظرفيت‌ها و مديريت درست باقي مي‌ماند كه در صورت مهيا شدن آن، رفع مشكل بيكاري دور از دسترس نخواهد بود. در مجموع باید گفت که تقویت گردشگری در جامعه درواقع یک تیر و چند نشان است و با این صنعت می‌توان چند معضل را با هم برطرف کرد که مهم‌ترین آن بیکاری و رفع مشکلات اقتصادی است.

پنج مقصد برتر گردشگری فرانسه، ایالات متحده آمریکا، اسپانیا، ایتالیا و مجارستان سالانه میزبان حدود ۹۵ درصد از کل گردشگران بین اللملی هستند و در طول دهه گذشته سالانه مجموعاً بیش از ۱۱ درصد از کل درآمدهای حاصله را از این طریق کسب کرده اند. آمریکا، آلمان، ژاپن، انگلستان و ایتالیا با بیش از ۲۱ درصد از کل هزینه، از بالاترین هزینه کنندگان در این زمینه به شمار می روند برای بسیاری از کشور های در حال توسعه نظیر حوزه کارائیب، صنعت گردشگری فراتر از بخش های کشاورزی و صنعتی به عنوان  عامل مهم توسعه محسوب می شود .سهم اشتغال در بخش هتل، رستوران و گردشگری در جهان از اهمیت بالایی در دهه اخیر برخوردار بوده است. به طوری که در سال ۲۰۰۰ از هر ۱۲ شغل در جهان یک شغل متعلق به بخش گردشگری بوده است. این صنعت از نظر اشتغال دارای ویژگی هایی می باشد که از مهمترین آنها نیاز به نیروی انسانی بسیار در مقایسه با سایر بخش هاست. اکثر نیروی انسانی جذب شده در این صنعت از تخصص کمی برخودارند و در مقایسه با سایر بخش های نیروی کار به راحتی و سریعتر جذب می شوند. گردشگری صنعتی خدماتی است که نیاز به تعداد بسیاری نیروی انسانی در مقایسه با سایر بخش ها دارد.  نسبت کارکنان این صنعت در برابر مبالغ سرمایه گذاری شده بسیار بالاست.  به عبارتی دیگر گردشگری، صنعتی کاربر و اشتغالزاست که افراد را با مهارت های گوناگون   به اشتغال در می آورد و یکی از طرق موثر برای غلبه بر مشکل بیکاری است.  گردشگری به لحاظ ماهیت اقتصادی خود ایجاد کننده طیف وسیعی از مشاغل است، کارگری ساختمان، بنایی، معماری، تزئینات داخلی، بنگاه‌های مسافرتی، فروشنده دوره گرد در مرکز گردشگری فصلی، کار در مهمان سراها، رستوران‌ها از مدیریت گرفته تا امور نظافت و خدمات، ساخت ابزار و وسایل تفریحی، صدور گذرنامه، بلیت، راهنمای مسافر، استغال در دفاتر اطلاعاتی و راهنمایی گردشگری و…

 

حا ببینیم در کشورهای همسایه چه نگاهی به گردشگری هست بطور مثال گردشگری نقش مهمی در اقتصاد ترکیه دارد. در سال ۲۰۱۹ سهم گردشگری از تولید ناخالص داخلی این کشور ۴.۶ درصد است که در سال ۲۰۲۱ به ۱.۹ درصد کاهش یافته است. سهم گردشگری ترکیه در اشتغال‌زایی طی سال ۲۰۱۹، حدود ۸.۱ درصد از کل اشتغال و معادل ۲.۳ میلیون شغل بوده است که در سال ۲۰۲۱ سهم آن به ۶.۶ درصد کاهش یافته است. در حالی که ایران رویای ۲۰ میلیون گردشگر را در سر می‌پروراند و با آن فاصله زیادی دارد و حتی به ۱۰ میلیون نزدیک هم نشده است.

بر اساس گزارش «تحولات گردشگری در جهان پس از شیوع کووید-۱۹»تعداد گردشگران بین‌المللی ورودی به ترکیه در سال ۲۰۱۹ به ۵۲ میلیون نفر رسید. در سال ۲۰۲۰، ۱۵.۹ میلیون گردشگر از ترکیه بازدید کردند که نسبت به سال قبل، تقریباً‌ ۶۹ درصد کاهش داشته است.» با این حال ترکیه هم مانند مراکش توانست تعداد توریست‌های خود را افزایش دهد،‌ هر چند به رقم سال ۲۰۱۹ نرسد. در سال ۲۰۲۱ تعداد توریست‌هایی که به ترکیه سفر کردند با ۸۸ درصد افزایش نسبت به ۲۰۲۰ به عدد ۳۰ میلیون رسیدند و برآوردها نشان می‌دهد با جهشی در سال ۲۰۲۲ این کشور توانسته باشد به عدد ۴۲ میلیون گردشگر بین‌المللی دست پیدا کند. گرچه این رقم همچنان به عدد ۵۲ میلیون ۲۰۱۹ نرسیده است اما پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که در سال ۲۰۲۳ یعنی همین سالی که در آن به سر می‌بریم ترکیه عدد ۵۲ میلیون را به راحتی پشت سر بگذارد و شاهد ورود ۶۰ میلیون گردشگر به کشورش باشد و در سال ۲۰۲۴ آن را به ۷۰ میلیون افزایش دهد.

گزارش «تحولات گردشگری در جهان پس از شیوع کووید-۱۹» درباره ایران می‌نویسد: «طی ۴ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نیز حدود یک و نیم میلیون گردشگر وارد کشور شده که با فرض استمرار روند فعلی می‌تواند تا پایان سال ۱۴۰۱ به رقمی بیش از تعداد سال ۱۴۰۰ که عدد یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است، برسد». این در حالی است که می‌دانیم با شروع اعتراضات و تحولات اخیر در کشور،‌ همان میزان اندک گردشگران نیز مقصد سفرشان را به ایران تغییر داده و بیش از ۸۰ درصد تورها به مقصد کشورمان از سوی گردشگران خارجی لغو شده است. از این رو به نظر می‌رسد در حالی که دنیا در حال خروج از رکود صنعت گردشگری باشد، ایران با موجی سهمگین‌تر در این زمینه روبه‌رو است. البته لازم به توضیح است که گردشگری در کشور ما سالهاست با رکود روبرو بوده و نه تنها هرگز به ۵۲ میلیون نفر ترکیه نرسیده بلکه ما قبل از اعتراضات و کرونا هرگز از میزان ۷ میلیون گردشگر فراتر نرفته است . پس نمی توان احمال کاری های این صنعت را به پای کرونا و اعتراض ها نهاد.