اقتصاد پویا/ مسایل داخلی آمریکا بعد از انتخابات اهمیت یافته است و اگر ۱۷ فرمان اجرایی را نگاه کنیم، جز یکی دو مورد سایر موارد مربوط به مسایل داخلی است. این نشان می دهد بایدن مسایل سیاست خارجی را در اولویت بعدی گذاشته است و تازه اگر وارد این مسایل هم شود اول چین، بعد روسیه و بعد اروپا مورد نظر هستند. در مرحله بعد سیاست های تجاری خارجی آمریکا و ائتلاف سازی ها و بعد مساله ایران و خاورمیانه است. از این رو معتقدم به این زودی ها نوبت به برجام و ایران نمی رسد.

حوادث تاریخی می توانند در تاریخ محو شوند

محمدرضا یوسفی شیخ رباط،دانشیار دانشگاه مفید در خصوص تغییرات به وجود آمده در آمریکا به خبرنگار ما گفت: الزاما تغییر جهت و مسیرهای تاریخی ناشی از برنامه ریزی نیست. بلکه چه بسا حوادثی موجب تغییر مسیر یک کشور و یک جامعه شوند. برای این نکته می توان مثالهایی را بیان کرد.

وی در ادامه مثالی برای این موضوع زدو بیان کرد: اولین مثال را از جنگ صفین میزنم.  لشکر مالک نزدیک خیمه معاویه رسیده است شاید ساعاتی دیگر چشم فتنه در آورده شود و امیرالمومنین مسیر تاریخ را در دست گیرد اما در این میان پیامی میرسد که ادامه ندهد. خوارج تحت تاثیر نقشه شوم قرآن بر نیزه کردن, حضرت را تحت فشار قرار دادند و حضرت دستور توقف مالک را داد. حال اگر خوارج فقط چند ساعت دیرتر تصمیم خود را بر توقف جنگ میگرفتند و یا نامه رسان در میان راه دچار حادثه ای میشد و نمی توانست پیام را برساند سلسله اموی تشکیل نمیشد و احتمالا امیرالمومنین مسیر تاریخ امت اسلامی را تعیین می کرد.

این دانشیار دانشگاه مفید در ادامه افزود: در قرن شانزدهم نیروی دریایی اسپانیا نسبت به انگلستان تفوق داشت درسال ۱۵۸۸ نبرد دریایی میان این دو درگرفت. نتیجه قابل پیش بینی بود نیروی دریایی توانمند اسپانیا, انگلستان را شکست داده و پادشاهی انگلستان تحت تصرف اسپانیا در خواهد آمد. اما چنین نشد. ابتدا طوفان شدیدی رخ داد  و بعد در همان شب, فرمانده با صلابت اسپانیایی از دنیا رفت و جانشین جوان وی تاکتیکهای اشتباهی را اتخاذ کرد و در نتیجه انگلستان پیروز جنگ شد و امپراطوری بزرگ بریتانیا قدرت برتر اروپا و جهان شد.

محمدرضا یوسفی شیخ رباط درخصوص سیاستمدار میلیاردی که در اوج فقر درگذشت گفت: مرگ مائو نیز یکی از این حوادث است. به هنگام مرگ وی ۷۰۰ میلیون نفر یعنی نزدیک ۶۰ درصد جمعیت چین تحت تاثیر سیاستهای مائو زیر خط فقر بودند. اما مرگ وی و جانشینی دنگ شیائوپینگ منجر به تغییر مسیر تاریخی چین شد. زمانی چین جزء ۲۵ کشور فقیر دنیا بود. اما بعد از ۲۰ سال با تغییر مسیر چین, سطح رفاه مردم این کشور ۴ برابر شد و تعداد فقیران از ۷۰۰ میلیون نفر به ۲۰۰ میلیون نفر تقلیل یافت و اکنون بعد از امریکا بزرگترین اقتصاد جهان را دارد. این همه بخاطر حادثه تاریخی مرگ مائو و جانشینی رهبری بود که آینده ای دیگر برای مردم چین می خواست. 

تغییر مسیر ایران پس از انتخاب شدن ترامپ

وی در ادامه درباره اینکه حوادث تاریخی می توانند اتفاقاتی را برای ایران رقم بزنند گفت: حوادث تاریخی برای ایران نیز رخ داده است. حوادثی که می توانستند مسیر ما را متحول کنند اما از آنها نه تنها بهره نبردیم که به ضدش تبدیل کردیم. یکی چهار برابر شدن قیمت نفت در ۱۳۵۲ بود که هزینه بلندپروازی ها شد. یکی افزایش قیمت نفت در دولت نهم و دهم بود که بدون درس گرفتن تاریخی پدیده بیماری هلندی را برای ایران تکرار کرد و دولتی که بیشترین درآمد نفتی تاریخ را به دست آورده بود آن را در مسیر رانتخواری و بر ضد تولید ملی بکار گرفت. مورد دیگر فروپاشی شوروی سابق و کشورهای تکه تکه شده ای بودند که سخت نیازمند واردات بودند و ما می توانستیم از این بازار بزرگ جدید به مثابه یک موهبت استفاده کنیم اما با مدیریت نادرست فرصت سوزی کرده و بازارها را دو دستی تقدیم ترکیه و دیگران کردیم.

محمدرضا یوسفی شیخ رباط درباره حادثه تلخ ریاست جمهوری ترامپ اظهارداشت:  روی کار آمدن ترامپ یک حادثه تلخ برای ایران بود. او از همه ابزار در دستش برای فشار بر کشور استفاده کرد و زیانهای آشکار و پنهان اقتصادی و انسانی زیادی بر ما تحمیل کرد و اگر دولتش تداوم می یافت عاقبت امر برای کشور چندان روشن نبود.

بایدن و راه درست برجام

این دانشیار درباره اینکه بایدن می تواند چه کار تاریخی و بزرگی انجام دهد گفت:  رفتن ترامپ و آمدن بایدن نیز برای ما یک حادثه است که در خلق آن نقشی نداشته ایم. حال پرسش این است که مانند ۱۳۵۲, ۱۳۷۰ و ۱۳۸۵ این فرصت را از دست خواهیم داد و احیانا بر مدار نادرست تاکید خواهیم کرد و یا با ملاحظه منافع ملی اقدام خواهیم کرد.