یکی از مهم‌ترین مسائلی که به حیات اقتصادی و بهبود شرایط اقتصادی کمک می‌کند وجود تعادل بین عرضه و تقاضا است. زمانی که بین عرضه و تقاضا تناسب وجود نداشته باشد وضعیت اقتصادی با مشکلات زیادی از جمله تورم رو به رو می‌شود. زمانی که پول چاپ می‌شود در واقع افزایش تقاضا صورت می‌گیرد در این موقعیت […]

یکی از مهم‌ترین مسائلی که به حیات اقتصادی و بهبود شرایط اقتصادی کمک می‌کند وجود تعادل بین عرضه و تقاضا است. زمانی که بین عرضه و تقاضا تناسب وجود نداشته باشد وضعیت اقتصادی با مشکلات زیادی از جمله تورم رو به رو می‌شود. زمانی که پول چاپ می‌شود در واقع افزایش تقاضا صورت می‌گیرد در این موقعیت باید عرضه‌ کالا و خدمات نیز به همین نسبت افزایش یابد.

پول را می‌توان به راحتی چاپ کرد اما برای تعدیل تاثیر چاپ پول می‌توان به راحتی عرضه کالا و خدمات را افزایش داد؟ البته که این مورد به وجود زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی نیاز دارد و باید با برنامه‌ریزی دقیق و مشخص انجام شود.

رور گذشته سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه خلق پول عامل تورم است گفت: صبح به صبح که از خواب بلند می‌شویم ۶-۷ هزار میلیارد به نقدینگی کشور اضافه می‌‍شود

سال گذشته صحبت چاپ هر ثانیه ۴۵ میلیون تومان بود که این بدان معناست که در هر دقیقه ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان پول خلق شده است و این یعنی در هر ساعت رقمی حدود ۱۶۲ میلیارد تومان پول توسط دولت سیزدهم خلق می‌شود. برای درک ترسناک‌تر بودن این ارقام باید توجه کرد که روند خلق پول به این صورت به آن معناست که در هر یک شبانه روز دولت سیزدهم رقمی حدود سه هزار و ۸۸۸ میلیارد تومان پول بدون پشتوانه در این کشور خلق می‌کند.

این در حالیست که شهریور سال گذشته و در نخستین روز هفته دولت بود که عبدالناصر همتی در پیامی خطاب به رئیسی نوشت که «جناب رئیسی ضمن عرض تبریک هفته دولت، به نظرم در خصوص شیوه استقراض از بانک مرکزی و میزان خلق پول، اطلاعات درست به شما نداده اند. از اول مهر ۱۴۰۰ تا پایان تیز ۱۴۰۱ و فقط در ۱۰ ماه، معادل ۱۳۴ هزار میلیارد تومان در دولت شما پول چاپ شده است. اثر نقدینگی آن فراتر از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان می‌باشد.»

زمانی بخش عرضه تقویت می‌شود که تولید در کشور رونق داشته باشد. زمانی که بخش‌های مختلف اقتصاد  کشور به درستی عمل کنند و قوانین و رویکردها صحیح باشد افزایش تولید نیز امکان‌پذیر است. برای تقویت تولیدات یک کشور لازم است مواد اولیه‌ مورد نیاز برای تولید، لوازم و تکنولوژی‌های مورد نیاز، متخصصان نظارت بر تولید، نیروی کار و غیره نیز در دسترس باشد تا چرخه‌ تولید به خوبی عمل کند.در غیر این صورت با افزایش نقدینگی و تقاضا برای کالا، وضعیت اقتصاد بحرانی می‌شود. بنابراین چاپ پول بدون در نظر گرفتن توان عرضه اقتصادی تنها به کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ تورم منجر می‌شود. چاپ بی‌رویه‌ پول برای جبران کمبود بودجه‌ دولت و افزایش نقدینگی موجود در بازار در صورتی که به یک سیاست دائمی تبدیل شود و به صورت کنترل شده نباشد وضعیت اقتصادی کشور را با بحران مواجه خواهد کرد.

و متاسفانه  تامین منابع موجب رشد نقدینگی بسیار بیشتراز رشد تولید ناخالص داخلی شد که البته یک امر بدیهی و اجتناب ناپذیر است، هرگاه رشد نقدینگی بیشتر از تولید ناخالص شود این اختلاف نقدینگی تورم ایجاد می کند.  زمانی تورم در کشور ما به وجود آمد که نقدینگی رشد و ایجاد شده، بنابراین این گرانی ها، گرانی های یکی دو ماهه اخیر نیست. این گرانی نتیجه ۵ سال گذشته است.  در همان سال، روز و ثانیه ای که مصوبه ای تنظیم شد که به نقدینگی اضافه کردند تا هزینه های دولت را تامین کنند آن زمان این رشد نقدینگی موجب تورم شد و این تورم و گرانی آن لحظه ایجاد شده است. مسلما نمی شود همیشه اوضاع را کنترل کرد به عنوان یک اصل خدشه نابذیر و غیر قابل اجتناب روزی می رسد که دولت توان کنترل و انسداد نقدینگی را برای این که تبدیل به تقاضای کالا و خدمات نشود، از دست می دهد درهمان لحظه است که این نقدینگی اضافی بازار را مانند سیلی شدید در برمی گیرد هرچند که مقدارش کم هم باشد اما اتفاقی است که افتاده و اشتباهی است تحت عنوان علیت و هم زمانی که ممکن است مسئولین بکنند.

  • نویسنده : سعید افشاری (پویش)