منفعت ارز ترجیحی فقط برای عده خاصی بود؛ شرکت‌ها و افراد سودجو از این ارز ترجیحی سوءاستفاده کردند و منابع ارزی کشور به تاراج رفت. کارشناسان معتقدند که بهتر است یارانه به صورت نقدی و مستقیم در اختیار خانوارها قرار بگیرد. این روش نسبت به ارز ترجیحی میزان اصابت بیشتری به جامعه هدف دارد و از هدررفت منابع جلوگیری می‌کند.

فعالان اقتصادی و بخش خصوصی اعتقاد دارند که این ارز به عنوان یک رانت در اختیار عده‌ای خاص قرار می‌گرفت و با به هم ریختن قیمت‌های نسبی برای کشور مشکل ساز می‌شد. شواهد نیز بر ادعای آنان صحه می‌گذارد؛ زیرا ارز ترجیحی هدررفت زیادی داشت و درنهایت به نتیجه موردنظرش که رساندن کالاهای اساسی با قیمت مناسب به دست مردم بود، نرسید.

با وجود درخواست بخش خصوصی و فعالان اقتصادی برای حذف ارز ترجیحی طی سال‌های گذشته این اتفاق رخ نداد،. تا اینکه مجلس یازدهم اقدام به تصویب قانونی در خصوص حذف ارز ترجیحی ۴ قلم کالای اساسی کرد و دولت سیزدهم نیز با علم به عواقب احتمالی اجرای این قانون آن را به اجرا گذاشت.

ارز ۴۲۰۰ تومانی ضربات شدیدی به اقتصاد کشور زد

«احمدرضا فرشچیان»، عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در خصوص مزایای حذف ارز ترجیحی و اعطای یارانه در آخر زنجیره به مصرف‌کنندگان به خبرنگار ایرنا، گفت: طی سال‌های گذشته به‌کرات در این باره صحبت شده و فعالان اقتصادی خواستار حذف ارز ترجیحی بودند. خوشبختانه درنهایت دولت سیزدهم اقدام به حذف ارز ترجیحی کرد و یارانه را به انتهای زنجیره آورد.

وی ادامه داد: متأسفانه سیاست ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی ضربات شدیدی به اقتصاد کشور وارد کرد و واردات صحیح با آن خدشه‌دار شد و به تولید داخلی آسیب زد. منفعت ارز ترجیحی فقط برای عده خاصی بود که از این رانت بهره می‌بردند و جیب‌هایشان را پر می‌کردند. شرکت‌ها و افراد سودجو از این ارز ترجیحی سوءاستفاده کردند و منابع ارزی کشور به تاراج رفت.

عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: خوشبختانه درنهایت دولت سیزدهم تصمیم گرفت ارز ترجیحی را جمع کند و امیدواریم از ثمرات مثبت این اقدام کل جامعه منتفع شود. به‌ویژه امید داریم دهک‌های پایین جامعه بیشتر از یارانه دولتی بهره‌مند شوند و مزایای حاصل از حذف ارز ترجیحی به‌طور مستقیم در اختیار دهک‌های پایین قرار بگیرد.

فرشچیان در مورد این سوال که حذف ارز ترجیحی چه تأثیری بر بخش کشاورزی دارد و آیا می‌تواند باعث افزایش بهره‌وری در اقتصاد کشورمان شود یا خیر، پاسخ داد: اگر در کنار حذف ارز ترجیحی یک سری مقررات دست‌وپا گیر هم از بین بروند و برخی مشکلات از سمت بانک مرکزی حل شود، اتفاقات مثبتی در عرصه اقتصادی کشور شاهد خواهیم بود.

یارانه به‌صورت نقدی در اختیار خانوار قرار بگیرد

وی در ادامه گفت: بهتر است یارانه به صورت نقدی و مستقیم در اختیار خانوارها قرار بگیرد. این روش نسبت به ارز ترجیحی میزان اصابت بیشتری به جامعه هدف دارد و از هدررفت منابع جلوگیری می‌کند.

این فعال اقتصادی تاکید کرد: یارانه نقدی نسبت به روش‌های دیگر کارآیی و تأثیرگذاری بیشتری دارد. به طور کلی، اعطای یارانه به صورت مستقیم به افراد فساد کمتری دارد و ارائه یارانه نقدی به دهک‌های پایین جامعه از هر نظر به نفع آن‌هاست. رساندن یارانه به صورت مستقیم به دست افراد راحت‌تر است و پیچیدگی خاصی ندارد.

فرشچیان ادامه داد: وقتی ارز ترجیحی داده می‌شد و واردات ارزان داشتیم، از یک طرف گرایش به واردات زیاد شد و از طرف دیگر تولید داخلی از رونق افتاد. تولیدکنندگان داخلی نمی‌توانستند با قیمت‌های پایین کالاهای وارداتی رقابت کنند و بنابراین تولید ملی ضربه خورد.

عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: پایین نگه‌داشتن قیمت‌ها به صورت مصنوعی باعث می‌شد که انگیزه قاچاق در افراد به وجود بیاید. از آنجایی که قیمت کالاهای مشمول ارز ترجیحی در کشورهای دیگر نسبت به داخل کشور بالا بود، کالاها طی روند قاچاق معکوس از کشور خارج می‌شدند.