ثروت بررسی می کند؛
ثروت: اخیرا اعلام شده بخشی از فشار بازار اجاره ناشی از حضور اتباع در بافت‌های حاشیه‌ای شهر است. این نکته درست است که حضور اتباع در بازار مسکن تاثیرگذار است، اما افزایش قیمت اجاره بها تنها به خاطر حضور اتباع نیست بلکه به دلیل تورم عمومی و سیاست های نادرست در حوزه ساخت و ساز است. در گذشته هم اتباع در کشور حضور داشتند، اما به دلیل اینکه طبقه متوسط توان پرداخت قیمت اجاره یا خرید مسکن در مناطق مناسب شهری را داشتند، تقاضا برای حاشیه شهر آنقدر زیاد نبود. در حال حاضر به دلیل گرانی، بسیاری از افراد طبقه متوسط نیز از تهران و شهرهای بزرگ کوچ کرده و به حاشیه پناه برده‌اند.موضوعی که در حال حضور اتباع مزیدی بر علت شده تا شاهد افزایش چالش اجاره بهای مسکن باشیم . بنابلراین بازهم برخی از کارشناسان سعی دارند تا با آدرس غلط دادن مشکل کم کاری مسئولان را به گردن سایر عوامل بی اندازند.
بر اساس آمارهای رسمی و غیررسمی، برآورد می‌شود جمعیت مهاجران افغان در ایران بین ۵ تا ۷ میلیون نفر باشند. تخمین زده می‌شود جمعیت ایران امسال به حدود ۸۶ میلیون نفر رسیده باشد که نشان می‌دهد درصد مهاجران افغان بین حدود ۶ تا ۷ درصد کل جمعیت است. بر اساس تحقیقات انجام‌شده، مهاجران افغان عموماً در مناطق پایین‌تر اقتصادی جامعه ساکن شده و به دنبال مسکن‌های ارزان‌تر هستند. در بسیاری از موارد، آن‌ها حتی در شرایط سخت‌تری نسبت به شهروندان ایرانی زندگی می‌کنند و تأثیر آن‌ها بر بازار مسکن لوکس یا حتی متوسط به مراتب کمتر است. بنابراین، تأثیر مهاجران بیشتر به بازار مسکن در مناطق فقیرنشین و پرجمعیت محدود می‌شود.
اما یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت و اجاره بها، نرخ تورم عمومی است. در سال‌های اخیر نرخ تورم بسیار بالا بود. به عنوان مثال در سال گذشته نرخ تورم به حدود ۴۱ درصد رسید. تورم باعث افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز، افزایش قیمت مصالح ساختمانی، و همچنین کاهش قدرت خرید مردم شده است. این عوامل باعث شده که تقاضا برای خرید مسکن کاهش یافته و مردم به جای خرید، به اجاره‌نشینی روی بیاورند. این افزایش تقاضا برای اجاره، خود به خود باعث افزایش اجاره‌بها شده است.
از طرف دیگر سیاست‌های ناکارآمد در بخش ساخت و ساز و نبود سرمایه‌گذاری کافی در این بخش باعث شد عرضه مسکن کاهش پیدا کند در نتیجه اجاره بها افزایش پیدا کند. بر اساس آمار، سالانه باید حدود ۷۰۰ هزار واحد مسکونی جدید ساخته شود تا میزان عرضه همگام با میزان تقاضا باشد، اما ساخت‌وسازها به مراتب کمتر از این میزان است و در برخی از سال ها تعداد پروانه های صادر شده در زیر ۴۰۰ هزار پروانه است. در تهران که به عنوان یکی از گران‌ترین شهرها شناخته می‌شود، کمبود مسکن به دلیل عواملی همچون سیاست‌های ناکارآمد شهری و افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز است که یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش اجاره‌بها در این شهر بوده است.
با توجه به این که مهاجران افغان سهمی کمتر از ۷ درصد از جمعیت کشور دارند، حتی اگر تمامی این مهاجران نیازمند مسکن باشند (که چنین نیست، زیرا بخشی از آن‌ها در مناطق روستایی سکونت دارند)، تأثیر آن‌ها در مقایسه با جمعیت کلی و تقاضای گسترده مسکن در سراسر کشور ناچیز است. به‌عبارتی، در شرایطی که کمبود عرضه مسکن برای ۸۶ میلیون نفر ایرانی وجود دارد، اضافه‌شدن ۵ تا ۷ میلیون مهاجر، تنها بخش کوچکی از مشکل را توضیح می‌دهد.
بر اساس برآوردهای کارشناسان اقتصادی، سهم مهاجران در افزایش قیمت مسکن و اجاره بها در مقایسه با عواملی مانند تورم و کمبود عرضه مسکن بسیار کمتر است. در واقع آمار نشان می‌دهد بیشتر علت افزایش اجاره بها، به دلایل داخلی و عوامل داخلی باز می‌گردد. سرمایه‌گذاری ناکافی در ساخت مسکن، سیاست‌های نامناسب شهرسازی و قوانین ناکارآمد اجاره‌داری، همه از عواملی هستند که به تشدید مشکل مسکن کمک کرده‌اند.
بررسی های آماری نشان می‌دهد که امسال اجاره‌بها در شهر تهران حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافت. این در حالی است که تعداد مهاجران افغان در سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری تغییر نکرده و حتی با وجود خروج برخی از آن‌ها به دلایل مختلف (از جمله بازگشت به کشور یا مهاجرت به کشورهای دیگر)، جمعیت آن‌ها نسبتاً ثابت مانده است. این نشان می‌دهد که روند افزایش اجاره‌بها بیشتر تحت‌تأثیر عوامل اقتصادی و داخلی است.
ادعای افزایش اجاره‌بها به دلیل مهاجران افغان نیاز به بازبینی دارد. عوامل مهم‌تری مانند تورم، کمبود عرضه مسکن، سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی و مشکلات ساختاری در بازار مسکن، نقش بسیار پررنگ‌تری در این موضوع دارند. اگرچه حضور مهاجران افغان ممکن است در برخی مناطق محلی تأثیراتی محدود داشته باشد، اما این تأثیر در مقایسه با عوامل کلان اقتصادی به مراتب کمتر است و نمی‌توان آن را به‌عنوان عامل اصلی در افزایش اجاره‌بها معرفی کرد.