جریان دپو و ترخیص کالاهای اساسی از گمرک و بنادر باز هم در سال جاری با صدور مصوباتی جهت تسهیل ترخیص این کالا همراه بود، اما با این وجود همچنان حجم بالایی از این کالاها دپو مانده و کالاهای ورودی نیز بر حجم آن افزوده می‌شود.

این در حالی است که از ابتدای سال جاری و با بررسی‌هایی صورت گرفته ، با موافقت رئیس جمهور چند مصوبه جهت ترخیص کالاهای اساسی صادر و در دستور کار قرار گرفت، که از اهم آن ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی بود و گرچه مسئولان گمرک ایران از سرعت گرفتن تخلیه کالاها سخن می گویند ولی از سوی نسبت به رسوب حجم زیادی از کالاهای اساسی و احتمال فاسد شدن آن نیز هشدار داده اند.

اما تازه‌ترین گزارشی که از سوی ارونقی -معاون فنی گمرک ایران در رابطه با آخرین وضعیت کالاهای اساسی در گمرک و بنادر به ایسنا ارائه شده نشان می‌دهد که مجموع کالاهای اساسی شامل موجودی، پای اسکله و منتظر در لنگرگاه به حدود شش میلیون و ۳۹۵ هزار تن رسیده است که از این میزان ۴.۶ میلیون تن در گمرک و بنادر دپو شده و مابقی که حدود ۱.۸ میلیون تن است در شناورهای پای اسکله و یا منتظر در لنگرگاه قرار دارد، این در شرایطی است که مجموع موجودی و کالاهای موجود در شناورها در یکی دو ماه اخیر حدود ۵.۸ میلیون تن بوده است که نشان می دهد با وجود چرخه ورود و خروج ، بر حجم کالاهای مانده افزوده شده است.

جزییات گزارش معاون فنی گمرک ایران در رابطه با وضعیت ۴.۶ میلیون تن کالای اساسی موجود در بنادر حاکی از آن است که به روال معمول بالاترین حجم در بندر امام خمینی (ره) با بیش از ۳.۴ میلیون تن قرار دارد.

همچنین بیش از ۲۸۹.۴ هزار تن در بندر شهید رجایی، ۱۷۳.۱ هزار تن چابهار، ۴.۷ هزار تن آستارا، ۹۷.۳ هزار تن فریدون کنار، ۷۰ تن بندر لنگه، سه تن شهید باهنر و ۸۲ تن در بندر خرمشهر قرار دارد.

این‌که از کالاهای اساسی موجود از هر کدام چقدر در حال حاضر در گمرک و بنادر دپو شده معاون فنی گمرک می‌گوید در حال حاضر ذرت با بیش از ۱.۹ میلیون تن بالاترین حجم کالای اساسی دپو شده در گمرک و بنادر را به خود اختصاص داده است.

همچنین ۸۷۸.۱ هزار تن جو، ۷۴۵.۲ هزار تن سویا، ۴۷۳.۷ هزار تن دانه‌های روغنی، ۳۷۵ هزار تن روغن خام، ۶۹.۳ هزار تن گندم، ۳۸.۶ هزار تن برنج، ۱۰۵.۱ هزار تن شکر موجودی کالاهای اساسی است.

اما در کنار آن مجموعه‌ای از کالاهای اساسی توسط ۵۳ شناور به بنادر رسیده که ۲۱ شناور در کنار اسکله قرار دارند و حاوی ۳۹۶.۷ هزار تن کالاهای اساسی شامل روغن، جو، گندم، ذرت، سویا و شکر است. در ۳۲ شناور که در لنگرگاه منتظر تخلیه هستند نیز ۱.۳ میلیون تن کالای اساسی شامل ذرت، روغن، جو، سویا، گندم، شکر و دانه‌های روغنی است.

در حالی از اهم مشکلات مربوط به ترخیص کالاهای اساسی، تامین ارز عنوان می‌شود که براساس مصوبات اخیر ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی در سال جاری نیز تمدید و در دستور کار قرار گرفت و از سویی بانک مرکزی به تازگی اعلام کرده که از ابتدای سال جاری تاکنون ۵.۵ میلیارد دلار جهت واردات کالاهای اساسی تامین ارز کرده است، اما ظاهرا این جریان پاسخگوی حجم بالای کالای اساسی دپو شده در گمرک و بنادر نیست.